Dag Carine,
Het is veel te lang geleden dat we elkaar zagen, ik was zo aan gewend geraakt aan onze vrijdagavonden, voorafgaand aan de Freinetweekends in Gent. Jeroen en ik waren vaste klant om in jouw gastvrije huis te mogen logeren, maar vaak ook waren Goedele, Bart en Marijke erbij. Praten tot in de late uurtjes en uiteindelijk toch maar gaan slapen, zodat we de volgende ochtend niet met al te kleine oogjes verschenen…
Vier maanden nu al doen we het in de Freinetbeweging zonder jou… er wordt nog vaak over jou gepraat… We denken met plezier terug aan ernstige gesprekken, deugddoende lachbuien, felle discussies, belangrijke nuanceringen en ronduit gezellige avonden. Wat ons ook bijgebleven is, zijn jouw verhalen toen je in 2008 terugkwam van de Ridef in Mexico. Voor mij was het de eerste keer dat ik iets hoorde over de Internationale Freinetbeweging en jouw enthousiasme prikkelde. Dat wilde ik ook wel eens meemaken. Ons plan om samen naar de Ridef in Nantes te gaan is helaas niet uitgekomen. Maar nu ben ik hier, in 2012, in het Spaanse León. Geen andere Freinetters uit Nederland of Vlaanderen, maar het lijkt alsof jij hier ook bent. Ik vang soms een glimp van je op in de cafetaria maar dan blijkt het een Braziliaanse te zijn. Je had erbij moeten zijn.
Je had erbij moeten zijn in de gesprekken met Japanse Freinetleerkrachten over hun ervaringen na de kernramp in Fukushima, of met de Mexicanen over de fraude bij de presidentsverkiezingen. Wij weten wel dat het journaal ons maar een stuk van de waarheid vertelt, en dat geldt ook voor de televisie in Japan en de radio in Mexico, maar toch blijkt het verbluffend wat het bijeenleggen van onze informatie en gedachten oplevert voor zowel de Europeanen, de Japanners als de Mexicanen… Een ontmoeting als deze geeft je een bredere kijk op de wereld.
Je had erbij moeten zijn, op de Lunes Sin Sol en op de steunactie voor de mijnwerkers in León. http://numero8ridef.blogspot.be/p/les-lundis-sans-soleil.html en http://numero8ridef.blogspot.be/p/rencontre-avec-les-mineurs.html
Je had erbij moeten zijn in het museum waar iedereen geraakt werd door het verhaal over Antoni Benaiges, een Freinetonderwijzer die ten tijde van Franco vermoord werd. We werden helemaal stil toen we zijn klaskrant uit 1936 zagen met een ingenieuze lithografie van een klasfoto. http://numero3ridef.blogspot.be/p/opening-of-exhibition.html
De ateliers die ik gevolgd heb: Education de la paix (lang atelier, dus 5 voormiddagen), Marché de connaissance (wauw, dit kan nog anders dan wat we hier in Vlaanderen doen), Zweijärige Freinetlehrerweiterbildung in Deutschland (herkenbaar en anders), Lerarenopleiding in Kameroen (wat een passie!), Coöperatieve spelletjes (tegenvaller: niets nieuws), Samenwerking Georgië en de groep uit Nantes (erg boeiend en ik heb mooie foto’s van onleesbaar Georgische vrije teksten!), Hoe de Freinetpedagogie voorstellen (door landgenoot Henry). Meestal in het Frans, maar ook in het Engels of Duits…
Vanavond was het onze beurt op de culturele avond. Het werd een interactieve kunst-presentatie met absurde mime-opdrachten waarbij het publiek bepaalde Belgische artiesten kon raden. Dit alles op muziek van Jacques Brel en Ishtar. Wat vond jij trouwens van de presentatie van Mexico met de militante pancartes over 'Escuelas Publicas para todos'? En de groep uit Frankrijk zong meerstemmig het lied van de ‘Femmes esclaves’, ik vond het zeer indrukwekkend. Je had erbij moeten zijn.
Een beetje ironisch is wel dat ik helemaal tot in Spanje ben moeten gaan om ook de twee deelnemers van de Franstalige Belgische Freinetbeweging wat beter te leren kennen. Het lijkt ons interessant om in de toekomst wat beter van elkaars activiteiten op de hoogte te zijn, zodat mensen die voldoende tweetalig zijn, eens een bijeenkomst over de taalgrens kunnen meemaken.
Gisteren hing er een berichtje in de hal ‘Wie wil mij Spaans leren?’ Iemand anders vroeg aan alle deelnemers om een klein tekeningetje te maken voor haar internationale domino die ze daarna in haar klas gaat gebruiken. Grappig hoe mensen hier volop profiteren van het internationale gezelschap. Ik ook, hoor: bijvoorbeeld door enkele mensen te interviewen voor mijn eindwerk.
Oja, dat moest ik ook nog vertellen: op de Algemene Vergadering kregen we als Nederlandstalige Freinetbeweging applaus voor ons initiatief om over de landsgrenzen heen één beweging te vormen. Verschillende mensen wilden daar graag meer over weten. Die oprechte interesse was verrassend en verwarmend!
Wij zullen dus nooit samen op een Ridef zijn, Carine, maar hopelijk zijn er wel wat andere mensen geïnteresseerd om in 2014 naar Italië te gaan, of in 2016 naar Benin of Zweden… Daarom heb ik hen deze brief naar jou laten meelezen… Veel liefs, Katrien

--------------------

ONTMOETEN

Zoals een collega van de Franse Gaelle opmerkte: waarom zou een mens betalen om in de vakantie 10 dagen voor school te komen werken? Tja… omdat het niet ‘werken’ is, ondertussen weet ik dat de R van Ridef de belangrijkste letter is: Rencontre Internationale des Educateurs Freinet. Het gaat hier in de eerste plaats om het ontmoeten. Anders dus dan bijvoorbeeld een ICEM congres ligt de nadruk niet op de ateliers. Justin en Loreto zijn met hun 2 kleine kindjes vanuit Frankrijk naar hier gefietst: “Wij zien het als een soort vakantie en een bijzondere ervaring. Het is een privilege om hier te mogen zijn.”

BEGRIJPEN

Je begrijpt je eigen land beter, in contrast met de andere culturen begin je te vatten wat dan misschien typisch je eigen cultuur is (onzichtbaar als vensterglas, maar het is er wel).

TAAL

Nu ik hier enkele dagen ben, ervaar ik ook dat ik echt in een taalbad gevallen ben. Voor het eerst in mijn leven denk ik niet meer in het Nederlands! Mijn sluimerende Spaanse kennis krijgt een nieuwe boost: per dag heb ik de tolken minder nodig. Meer nog, ik merk dat ik zelf begin te tolken van Frans naar Engels of Duits of omgekeerd. Soms praat je drie talen tegelijk, of weet je niet meer in welke taal het gesprek gestart was. Un poco loco.

ONTDEKKEND LEREN

Wanneer Freinetters over hun praktijk praten leren ze altijd uit verschillen en overeenkomsten. Door de groeiende samenwerking ontdekten we al verschillen tussen Nederland, Oost-Vlaanderen, Limburg en Frankrijk… Op deze Ridef zijn er 380 Freinetwerkers uit 29 landen, dus je kan je wel inbeelden hoe het hier bruist en broebelt…

REIZEN

We juichten toen we hoorden dat er binnenkort misschien een Ridef doorgaat in het Afrikaanse Benin, want je kan zo’n Ridef eigenlijk ook zien als een Freinet-reis, een unieke kans om op een niet-toeristische manier een land te leren kennen.

SAMENWERKEN

Ik zie hier ook dat er heel wat samenwerkingen zijn gegroeid uit ontmoetingen op een Ridef. Peter vertelt over de duurzame relatie tussen Zwitserland en Senegal. Mascha uit Duitsland is Comenius-expert geworden en steeds op zoek naar nieuwe scholen om het netwerk van haar school uit te breiden met nieuwe landen. Ik was onder de indruk van het atelier dat de Fransen uit Nantes samen met de Georgiërs gaven over hoe zij al 16 jaar samenwerken en uitwisselen. Wie hier een correspondentieklas zoekt zal ze zeker vinden.
Katrien Nijs

RIDEF = tweejaarlijkse internationale ontmoeting gedurende 10 dagen van Freinetters uit de hele wereld, keuze uit: korte ateliers, een meerdaags lang atelier, enkele debatten, muzikale en culturele avondactiviteiten, vergaderingen van de FIMEM (Internationale Freinetbeweging), tentoonstellingen, uitstappen in de omgeving.